به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

غزل «اگر زینب نبود...» نگاه‌ها را نسبت به حماسه عاشورا تغییر داد

تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۶۶۸۳۸

مصطفی محدثی خراسانی در آئین تجلیل از قادر طهماسبی (فرید) گفت: فرید استراتژیست‌ترین شاعر انقلاب در سه عرصه شعر انقلاب، شعر آئینی و شعر دفاع مقدس است و افق‌هایی را گشوده تا دیگران از همان راه مسیری را طی کنند.

آیین نکوداشت استاد قادر طهماسبی (فرید) شاعر آیینی و انقلابی کشورمان با حضور شاعرانی، چون ولی‌الله کلامی زنجانی، سعید حدادیان، محمود اکرامی‌فر، مصطفی محدثی خراسانی و علی داوودی در کتابخانه عمومی که به نام این شاعر در بوستان پیروزی (شرق تهران) نام‌گذاری شده است، صبح امروز سه‌شنبه ۲ اسفند برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علیرضا زندوکیلی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان تهران در این جلسه اظهار داشت: اگر ظرف مکان این جلسه محدود است به این جهت است که خواستیم در این مکان باشد؛ چون این کتابخانه به نام قادر طهماسبی است و این نامگذاری هم در دهه فجر امسال اتفاق افتاد. به همین دلیل این کتابخانه را انتخاب کردیم.

وی در ادامه افزود: در همه ادیان پیام‌ها به صورت مکتوب به مردم رسانده می‌شد. اما بعد از رسالت حضرت محمد (ص) این امر جدی‌تر از طرف خدا به بشر القا شده است. چون دین از طریق گفتمان به انسان‌ها منتقل می‌شود. قرآن یعنی خواندن و معجزه پیامبر ما در کنار معجزات دیگر، معجزه‌ای جاوید است. رهبر انقلاب نیز به درستی از بطن دین این امر را استخراج کردند و شاید یکی از مهم‌ترین دیدار‌های رهبری با اصحاب فکر دیدارشان با شاعران است. شاعران ادامه دهنده همین راه هستند.

محدثی خراسانی در ابتدا اشعاری از مرحوم قیصر امین‌پور خواند.

سراپا اگر زرد و پژمرده‌ایم.
ولی دل به پاییز نسپرده‌ایم

چو گلدان خالی، لب پنجره
پُر از خاطرات ترک خورده‌ایم

اگر داغ دل بود، ما دیده‌ایم
اگر خون دل بود، ما خورده‌ایم

اگر دل دلیل است، آورده‌ایم
اگر داغ شرط است، ما برده‌ایم

اگر دشنه‌ی دشمنان، گردنیم!
اگر خنجر دوستان، گرده‌ایم!

گواهی بخواهید، اینک گواه:
همین زخم‌هایی که نشمرده‌ایم!

دلی سربلند و سری سر به زیر
از این دست عمری به سر برده‌ایم

محدثی خراسانی در ادامه گفت: ۳۵ سال پیش اولین بار در جلسه شعر حوزه هنری فرید را دیدم و از آن موقع تا الان، هروقت فرید به ذهنم می‌آید این شعر به یادم می‌آید. تواضع، فروتنی و سر به زیری متعالیش با وی همراه بوده و در کنارش درک عمیق و حضور موثر در عرصه‌های مختلف و تاثیرگذاری که در سه شعر انقلابی، آئینی و دفاع مقدس داشتند. فرید استراتژیست‌ترین شاعر انقلاب در این سه عرصه است و توانسته افق‌هایی را بگشاید تا دیگران از راهی که وی گشوده، مسیری را طی کرده‌اند.

غزل «اگر زینب نبود...» نگاه ما راه نسبت به حماسه عاشورا تغییر داد

وی با اشاره به غزل «کربلا در کربلا می‌ماند، اگر زینب نبود» افزود: یکی از اشعاری که برای شاعران راه گشود، همین شعر است که نگاه ما را به حماسه حسینی و شعر آئینی متحول کرد و با این شعر، ذهن جامعه از بیان چرایی به چگونگی توصیف عاشورا رسیدیم.

این شاعر در خصوص فعالیت‌های قادر طهماسبی در حوزه شعر انقلاب اظهار داشت: وقتی امروز به غزل «بخوان حماسه» که در میانه دهه ۶۰ سروده شده است، نگاه کنیم متوجه می‌شویم که شاعری در حدود ۴۰ سال پیش در قله‌ای ایستاده و آینده را به وضوح می‌بیند و دارد نسبت به وضعیت حال و آینده انذار می‌دهد؛ بنابراین امروز پیش از هر نهیبی باید در گوش نسل جوان امروز از دشمنی‌های استکبار زمزمه کرد.

«مرا اسب سفیدی بود روزی» یکی از شعر‌های زمزمه شده و رسوب کرده در جان مردم ماست

سراینده کتاب «هزار مرتبه خورشید» در خصوص مثنوی «مرا اسب سفیدی بود روزی» گفت: این شعر در حوزه دفاع مقدس یکی از شعر‌های زمزمه شده و رسوب کرده در جان مردم ماست. این‌ها نمونه‌ای است و قطعاً برای بررسی فرید و نقش وی در شکل گیری جریان انقلاب در سیر تحول معنایی باید مقاله‌های متعددی نوشته شود. کسانی مثل یوسفعلی میرشکاک با قلم جریان‌ساز، مبانی انقلاب را در فرهنگ تبیین می‌کردند، اما فرید با شعرش این کار را می‌کرد. فرید مانیفست شعر انقلاب و جهت‌گیری انقلاب بود.

فرید از چهر‌های سرآمد شعر امروز است

ایرج قنبری، شاعر و ترانه‌سرا درباره فرید شعر انقلاب بیان کرد: فرید از چهر‌های سرآمد شعر امروز است که نقش ارزنده‌ای در معرفی ادبیات متعهد و بیدار داشت. شعر او پا به پای رزمندگان به جبهه‌های نور رفت و نفس در نفس مردم به میدان آمد. اخلاق، رستگاری انسان آرمانی را فریاد زد و پرچمی شد در دستان کسانی که مبشر آزادی بودند. شعر او تلفیقی از شور، شعور، عشق و ایمان است.

شعر استاد فرید نیازی به تعریف من ندارد

علی‌محمد مؤدب، مدیر موسسه شهرستان ادب در خصوص استاد فرید اینگونه اظهار داشت: هرچه از فرید کمتر گفتیم، شعرش بر سر زبان‌ها افتاد و ماند و خواهد ماند. شعر استاد فرید نیازی به تعریف من ندارد و هر یک از اشعارش برای ماندن در تاریخ ادبیات فارسی کافی است. درخشش‌ها در آثار فرید بسیار است.

ابتدا باید یقه خود شاعران را بگیریم

وی در ادامه بیان کرد: منتهی خود ما در قدرشناسی هنر اصلی ایران کم‌کاری کرده‌ایم. اول از همه در مطالبه ارتقای جایگاه شعر ایران باید یقه خود شاعران را بگیریم. فرید با همین شعر‌ها چند کتاب منتشر کرده بود و داوران جایزه کتاب سال و جشنواره‌های مهم کشور در طول این سال‌ها خودمان بودیم و برویم ببینیم که آیا درخور جایگاه شعر فرید به وی احترام گذاشته‌ایم یا خیر؟ احترام به فرید احترام به شعر و خود ماست و گاهی در نگاه‌های محدود باعث می‌شود که قدر این بزرگان را ندانیم. خود ما شاعران باید به خودمان و شعرمان احترام بگذاریم.

گاهی فکر می‌کنیم شعر برای تفنن، تفریح و مسخره بازی است

مدیر مؤسسه شهرستان ادب در خصوص بی‌توجهی شاعران به بزرگان این حوزه گفت: شاعران ما نجیب‌اند، اما نباید از طرف دیگر خودشان را کم ببینند تا بزرگان شعر را در جوایز نبینند. همین امسال مهدی جهاندار جایزه نگرفت. این جایزه را ارشاد نمی‌دهد که این جایزه را هیأت داوران می‌دهد. ما به عنوان بچه‌های شعر ایران چه رفتار و توقعی داریم.

وی در ادامه بیان کرد: اگر خود شاعران به شعر حرمت بگذارند، جریان شعر وقتی رونق بگیرد و توجه شایسته به آن شود فرهیختگی و شکوه بچه‌های ما در تاریخ ایران می‌ماند. ما فکر می‌کنیم شعر برای تفنن، تفریح و مسخره بازی است، اما شعر، هنر زندگی است و خلاصه همه حکمت‌هاست. اگر از گروه‌های بی‌تی اس می‌ترسید فرزندانتان را ببرید به زیر سایه پرشکوه شعر فارسی و این‌ها امن خواهند شد.

در بخش دیگر علی داوودی مدیر دفتر شعر حوزه هنری، برخی از اشعار قادر طهماسبی را خواند و آن‌ها را بررسی کرد. سپس برشی از کتاب پری‌ستاره‌ها خوانده شد.

در ادامه سعید حدادیان، مداح و شاعر آئینی در خصوص تعریف‌های رهبر انقلاب در برخی از جلسات شعرخوانی که درباره فرید بود، گفت: این که وی در یکی از خوانش‌ها حین خواندن یک شعر می‌گویند، واقعاً شاعرند، این حرف بسیار بزرگی است. بعضی از اوقاتی که فرید شعر می‌خواند، رهبری می‌گفتند هربار که فرید شعر می‌خواند ما با رتبه‌ای از بالای شعر مواجه می‌شویم.

وی در ادامه بیان کرد: شاعر بنا بود حرف زدن را به مردم یاد بدهد؛ نه اینکه حرف زدن را از یادشان ببرد. الان ساده‌گویی وسیله‌ای برای اخراج بسیاری از واژگان ما از ادامنه اشعار شده است. آیا این کار خوبی است؟ در صورتی که روزگار فرید این‌گونه نبوده است.

حدادیان نیز در بخش‌هایی اشعار مختلف استاد فرید را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد و گفت که اگر مجریان برنامه‌ها می‌خواستند حق فرید را بدهند، خیلی به وی بدهکار بودند.

ما رقیب هیچ دستگاهی نیستیم

در ادامه مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در خصوص فعالیت‌های این نهاد گفت: یک شبکه گسترده ۲ هزار و ۷۰۰ کتابخانه‌ای وجود دارد و با تأکید رهبری محافل ادبی را راه انداخته‌ایم. ما رقیب هیچ دستگاهی نیستیم و در کنار سایر دستگاه‌ها هستیم و بیش از ۳۰۰ محفل ادبی در کتابخانه‌ها شکل گرفته است. قدر بزرگان را زمانی که سایه‌شان بالای سر ماست بدانیم و تلاش می‌کنیم این روند در کشور ادامه پیدا کند.

قادر طهماسبی متخلص به فرید نیز اشعاری از خودش خواند.

آفتابا! برف غم را آب کن
خنده در آئینه تالاب کن

سبز کن از سنگ پای آب را
راهی دریای بی‌پایاب کن

در اجاق بیشه‌ها با طرح سبز
آتش پژمرده را شاداب کن

آفتابا! صبح شد، بیدار شو!
چشم بگشا روز را ایجاب کن

زلف افشان را بروی شانه ریز
کاکل البرز را زرتاب کن

از دهانت آتش خمیازه را
تا دهان دره‌ها پرتاب کن

خواب در زیر لحاف ابر‌ها
گر چه شیرین است ترک خواب کن

گر لحافی خیس و سنگین یافتی
در کویرش پهن، چون سیلاب کن

گیرم از سنگ است و آهن این لحاف
آفتابا! می‌توانی آب کن

سکه یک پول کن هر ابر را
جمع شان در قلک مرداب کن

گر لحافت دیدی از جنس شب است
جلوه در آئینه مهتاب کن

ذره‌ها تا از زمین بالا روند
دست خود را در هوا قلاب کن

تشنه یک جرعه، دیدار تو ام
آفتاب من، مرا سیراب کن!

تجلیل از قادر طهماسبی در کتابخانه‌ای به نام او در بوستان پیروزی (شرق تهران).

ولی الله کلامی زنجانی، شاعر نامدار آذری در پایان با ذکر خاطره‌ای از فرید گفت: در فتنه ۸۸ ما به دیدار رهبری رفتیم. بعد از ۹ دی سال ۸۸ حضور شعرا در محضر رهبری معنای بیعت داشت. ایمان‌ها به لرزش درآمده بودند. وقتی نوبت به استاد رسید، غزلی خواندند که واقعا درس بزرگی برای شعرای جوان بود. ابتدایش این بود که «هر که در جرگه ما سست بود پیمانش/ عین لطف است اگر خاک کند پنهانش.»

قادر طهماسبی شاعر آثاری، چون «کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود»، «در باغ شهادت را نبندید/ به ما بیچارگان زان سو نخندید» است که در اختتامیه جشنواره شعر فجر نیز از وی تجلیل و نشان درجه یک هنری نیز به وی اهدا شد.

در این برنامه از شناخت‌نامه استاد فرید رونمایی شد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: شعر آیینی قادر طهماسبی شاعر محدثی خراسانی اگر زینب نبود قادر طهماسبی شعر انقلاب استاد فرید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۶۶۸۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تبیین نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب را نباید در تدوین چند کتاب خلاصه کرد

آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری در کنگره بین المللی اندیشه‌های قرآنی حضرت آیت الله خامنه‌ای و اجلاسیه اساتید معارف اسلامی سراسر کشور که در دانشگاه معارف اسلامی قم برگزار شد، ضمن تبریک روز معلم و تجلیل از یاد و خاطره استاد شهید مطهری، با اشاره به روایتی از امام هادی علیه السلام در رابطه با جایگاه قرآن در تجلی زندگی مومنانه اظهار داشت: با این که همواره معارف قرآنی در مسیر تحقیق، پژوهش و ترویج و نشر و بسط قرار دارد، همچنان شادابی و طراوتش حفظ و روز به روز بر آن افزوده می‌شود.

وی با تاکید بر این که خداوند متعال قرآن را به گستره فراگیر تمام زمان‌ها تا روز قیامت نازل نموده است، خاطرنشان کرد: امام هادی علیه السلام در پاسخ به این سوال که چه سرّى است که قرآن هر چه بیشتر خوانده و بحث شود، بر تازگى و طراوت آن افزوده مى شود؟ فرمودند:، چون خداوند تبارک و تعالى، آن را تنها براى زمانى خاص و مردمى خاصّ قرار نداده است. از این رو، در هر زمانى و براى هر مردمى، تا روز قیامت، تازه و با طراوت است.

آیت الله حسینی بوشهری ضمن اشاره به اهمیت تبیین، توضیح و نشر اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب از دست اندرکاران برگزاری این کنگره تشکر کرد و اظهار داشت: امامین انقلاب بر این موضوع تصریح داشتند که با انس با قرآن و تامل در آیات الهی، از زاویه نگاه قرآن می‌شود به دل‌ها راه یافت و در دل‌ها نفوذ کرد.

وی ضمن تأکید بر ادامه و احیای رویکرد تفسیری امام خامنه‌ای در میان فرهیختگان قرآن پژوه به نوع نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب به موضوعات متعدد اجتماعی اشاره نمود و ابراز داشت: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب پیش از انقلاب و بعد از انقلاب متفاوت بوده، و تفسیر آیات الهی را مبتنی بر اقتضائات و شرایط روز مورد توجه قرار دادند.

آیت الله حسینی بوشهری تفسیر حضرت آیت الله خامنه‌ای از قرآن را تفسیر اجتهادی دانست و گفت: ایشان از رهگذر عقل و خرد ضمن تفسیر قرآن به قرآن، آیات الهی را مبتنی بر روایات اسلامی تفسیر نمودند.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: رویکرد قرآنی رهبر معظم انقلاب از یک جهت اجتهادی و از جهتی متناظر با موضوعات زمان است.

وی بر اهمیت پایش همه جانبه اندیشه‌های قرآنی رهبر معظم انقلاب تاکید کرد و اظهار داشت: برخی از اساتید در بررسی کلمه به کلمه و جمله به جمله تفاسیر امام خامنه ای، نکات بدیلی را در رابطه با روش و گرایش تفسیری و قواعد آن ارائه نمودند.

آیت الله حسینی بوشهری تدبر در قرآن را از مهمترین نکات پیش از تلاوت قرآن دانست و ابراز داشت: شأن پیامبر شأن تبیینی نسبت به آیات قرآن بود؛ لذا در تدبر به قرآن باید در عین توجه به محکمات، معنای متشابهات را در مسیر ارجاعات علمی قابل قبول استخراج نمود.

وی با بیان این که تفسیر قرآن باید به گونه‌ای باشد که خواص بپسنند و عوام بفهمند، خاطرنشان کرد: تفسیر قرآن به قرآن رهبر معظم انقلاب همچون سیاق علامه طباطبایی متاخذ از «القرآن یفسر بعضه بعضا» است؛ لذا کسی که می‌خواهد یک آیه تفسیر کند، باید به سایر آیات قرآن اشراف داشته باشد تا گمراه و به بیراهه نرود.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در بخش دیگری از سخنان خود ضمن ارائه تشریحی از تفسیر قرآن به قرآن، به مصادیقی از آیات الهی که مکمل و مفسر دیگر آیات هستند، اشاره و به تبیین برخی از ملاک‌های زندگی مومنانه از نگاه قرآنی پرداخت.

آیت الله حسینی بوشهری با بیان این که باید به دغدغه‌های اجتماعی جامعه پرداخت و خود را محصور در احکام فردی ننماییم، اظهار داشت: باید با رویکرد هدایتی و تربیتی وارد میدان تجلی احکام اجتماعی شده، راه حل‌ها را از بند بند آیات قرآنی اتخاذ نماییم.

وی قرآن را نسخه شفابخش، موعظه گر، هدایت آفرین و رحمت بخش برای مومنان دانست و اظهار داشت: کسی که تحت تاثیر موعظه قرآن قرار گیرد، زنگار‌ها از دل زدوده شده، زمینه هدایت فراهم خواهد شد و کسی که مشمول هدایت گردد، مشمول رحمت الهی خواهد بود.

آیت الله حسینی بوشهری با تأکید بر این که نگاه قرآنی رهبر معظم انقلاب را نباید در چند جلد مکتوب خلاصه نمود، خاطرنشان کرد: بحث‌های تفسیری رهبر معظم انقلاب با راه و سخن ایشان عجین شده است؛ به گونه‌ای که هرجا سخنی می‌گویند، مبتنی بر نکته سنجی‌های دقیق و عمیق معارف قرآنی است.

رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن اشاره به جایگاه سنت‌های اجتماعی جوامع در نگاه قرآنی، شبهه زدایی از معارف قرآنی در اذهان مخاطبان را یکی از سیره‌های تفسیری رهبر معظم انقلاب دانست.

وی به تبیین مصادیقی از نحوه پاسخگویی رهبر معظم انقلاب به شبهات مبتنی بر نگاه قرآنی پرداخت و با تاکید بر این که زندگی حقی همگانی است اظهار داشت: اینگونه نیست که یک عده‌ای هرکاری دلشان خواست انجام دهند و از دیگران بخواهند که ساکت بمانند، نمی‌شود که رژیم صهیونیستی به بزرگترین جنایات رقم بزند و در مقابل پاسخ حق دفاع فلسطینیان، رویه محکومیت را در پیش گیرند.

آیت الله حسینی بوشهری مقابله و مقاومت را تنها مسیر عقلی و دینی پاسخ به جنایات رژیم غاصب صهیونیستی دانست و ابراز داشت: اسلامی که در رأس ابراز عواطف احساسی است؛ وقتی با جنایات ظالمان مواجه می‌شود، دستور به تنبیه و مقابله می‌دهد.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم